1. Dopuszczalne jest żądanie w sporze zbiorowym niedokonywania w okresie do 31 sierpnia 2022 roku wypowiedzeń stosunków pracy nauczycieli, wychowawców, innych pracowników pedagogicznych i pracowników niebędących nauczycielami. Spór zbiorowy w obronie miejsc pracy jest również dopuszczalny w stosunku do osób, do których nie stosuje się procedury zwolnień grupowych.
2. Oddziały ZNP domagają się również niedokonywania przez pracodawców w okresie do 31 sierpnia 2022 roku jednostronnych zmian warunków pracy na niekorzyść pracowników i niedokonywania zmian podmiotowych w stosunkach pracy nauczycieli, wychowawców, innych pracowników pedagogicznych i pracowników niebędących nauczycielami. W literaturze przedmiotu przyjmuje się, że „sens sporów zbiorowych wyraża się w zgłaszaniu przez pracowników żądań, które zmierzają do zaspokojenia ich interesów, polegających na korzystniejszym ukształtowaniu ich uprawnień bez ryzyka rozwiązania indywidualnych stosunków pracy”.*
3. Trzecie, żądanie struktur związkowych odnosi się do  podwyższenia wynagrodzeń pracowników. „Ustawa o rozwiązywaniu sporów zbiorowych nie zawiera żadnych unormowań, które mogłyby stanowić podstawę do uzależnienia wytaczania sporów zbiorowych przez pracowników od metod finansowania płac oraz od technik podejmowania decyzji w sprawach odnoszących się do uwzględnienia żądań pracowników zaangażowanych w spór zbiorowy”.**
4. Kolejne żądanie Związku dotyczące wzrostu od 1 stycznia 2017 roku udziału wynagrodzenia zasadniczego w ogólnym wynagrodzeniu nauczycieli, wychowawców, innych pracowników pedagogicznych i pracowników niebędących nauczycielami również mieści się w zakresie sporu zbiorowego. Zdaniem J. Żołyńskiego „warunki płacy również nie zostały zdefiniowane w ustawie o sporach zbiorowych. Nie budzi jednak wątpliwości, że do takiej kategorii należy zaliczyć:
   – tworzenie i podział środków przeznaczonych na fundusz płac,
   – tworzenie regulaminów płacowych (regulaminów wynagrodzeń, premiowania, nagród),
   – ustalenie struktur wynagrodzeń,
   – tworzenie układów zbiorowych pracy,
   – zasady wartościowania pracy”.***
5. Żądania ZNP kierowane są do pracodawców, ponieważ zgodnie z art. 1 ustawy o rozwiązywaniu sporów zbiorowych spór zbiorowy prowadzony jest z pracodawcą lub pracodawcami. Pracodawca (szkoła, placówka oświatowa oraz ich zespoły, reprezentowana przez dyrektora)ma obowiązek niezwłocznego przystąpienia do rokowań, ponieważ zgłoszenie sporu zbiorowego spełnia wymagania wynikające z art. 7 ust. 1 ustawy o rozwiązywaniu sporów zbiorowych – swoim zakresem obejmuje sprawy określone w art. 1 tej ustawy.
6. ZNP nie prowadzi sporu zbiorowego z rządem. Należy jednak zaznaczyć, że zdaniem części ekspertów zbiorowego prawa pracy i taki spór byłby legalny. Jak wskazuje Trybunał Konstytucyjny w uzasadnieniu orzeczenia z 24 lutego 1997 r., sygn. K 19 / 96 „możliwe jest też wykorzystanie strajku, który – choć formalnie skierowany przeciwko >>bezpośrednim pracodawcom<< – nie będzie bez wpływu na rokowania związków zawodowych z ministrem prowadzone w trybie Kodeksu pracy. Tego typu sytuacje nie są obce praktyce życia społecznego”.
7. Zgodnie z art. 26 ust. 1 ustawy o rozwiązywaniu sporów zbiorowych każdy, kto w związku z zajmowanym stanowiskiem lub pełniona funkcją przeszkadza we wszczęciu lub prowadzeniu w sposób zgodny z prawem sporu zbiorowego lub nie dopełnia obowiązków określonych w tej ustawie podlega grzywnie albo karze ograniczenia wolności.

Opracowano na podstawie uzasadnienia zawartego w liście prezesa ZNP z 19 stycznia br. do nauczycielek, nauczycieli, pracownic i pracowników oświaty, członkiń i członków Związku.

*J. Żołyński „Pracodawca a związki zawodowe. Wybrane problemy zbiorowego prawa pracy. Zagadnienia prawne w pytaniach i odpowiedziach, wzory pism” Warszawa 2011, s. 33 – 34, 83 – 84
** J. Wratny (red.), K. Walczak (red.)”Zbiorowe prawo pracy. Komentarz”, Warszawa 2009
***J. Żołyński „Ustawa o rozwiązywaniu sporów zbiorowych. Komentarz. Wzory pism”, WKP 2012

1. Nauczyciele gimnazjów
   Zgodnie z przyjętymi regulacjami nauczyciele gimnazjów staną się nauczycielami szkoły podstawowej, ale wbrew zapewnienia rządu likwidacja gimnazjów będzie mogła prowadzić do rozwiązywania stosunków pracy.
   Wynika to wprost z zapisów ustawy wprowadzającej reformę oświaty (Prawo Oświatowe).

• W roku szkolnym 2017 / 2018 lub 2018 / 2019 nauczyciela gimnazjum zatrudnionego na podstawie mianowania lub umowy o pracę na czas nieokreślony, którego dalsze zatrudnienie w gimnazjum nie jest możliwe ze względu na zmiany organizacyjne powodujące wygaszenie kształcenia w gimnazjum:
  – przenosi się w stan nieczynny (który wygaśnie po upływie 6 miesięcy)
  – rozwiązuje się z nim stosunek pracy, jeżeli nauczyciel nie wyrazi zgody na przeniesienie w stan nieczynny.

• W roku szkolnym 2018 / 2019 z nauczycielami gimnazjów zatrudnionymi na podstawie mianowania lub umowy o pracę na czas nieokreślony, których dalsze zatrudnienie nie jest możliwe ze względu na zmiany organizacyjne powodujące wygaszenie kształcenie w gimnazjum, rozwiązuje się stosunek pracy.

Zatem już w roku szkolnym 2017 / 2018 występuje możliwość rozwiązania nauczycielskiego stosunku pracy jeżeli, ze względu na zmiany organizacyjne powodujące wygaszenie kształcenia w gimnazjum, którego dalsze zatrudnienie w gimnazjum nie jest możliwe.

• W okresie od dnia 1 września 2017 roku do dnia 31 sierpnia 2019 roku podjęcie lub kontynuowanie dodatkowego zatrudnienia na podstawie stosunku pracy w innej szkole przez nauczyciela zatrudnionego w pełnym wymiarze zajęć wymaga uzyskania pisemnej zgody dyrektora szkoły wskazanej jako podstawowe  miejsce zatrudniania. Brak zgody może doprowadzić do rozwiązania stosunku pracy z nauczycielem z końcem roku szkolnego za trzymiesięcznym wypowiedzeniem.

2. Nauczyciele szkół podstawowych
Reforma oświaty wywoływać będzie zmiany organizacyjne szkół podstawowych, jak i zmiany planu nauczania. Są to przesłanki do rozwiązywania stosunku pracy z nauczycielem w trybie art. 20 KN. Takie wypowiedzenia mogą nastąpić na zasadach ogólnych już w pierwszym roku reformy.

3. Pracownicy niepedagogiczni (nie samorządowi)
Z pracownikami niebędącymi nauczycielami (np. asystentami nauczyciela, mistrzami w zawodzie), których w roku szkolnym 2017 / 2018 lub 2018 / 2019 dalsze zatrudnienie nie jest możliwe ze względu na zmiany organizacyjne powodujące wygaszenie kształcenia w gimnazjum, rozwiązuje się stosunek pracy na zasadach określonych w Kodeksie Pracy.

Ponadto art. 229 ustawy przepisy wprowadzające Prawo Oświatowe mówi, że „W latach szkolnych 2017/2018 i 2018/2019 do nauczycieli, o których mowa w art. 227 ust. 1 i 2 oraz art. 228 ust. 1 nie stosuje się art. 20 ustawy – Karta Nauczyciela”.

Zachęcamy do zapoznania się z treścią pisma przygotowanego przez ZG ZNP, a następnie skierowanego do nauczycieli oraz pracowników administracji i obsługi w sprawie legalności prowadzonych przez ZNP działań dotyczących sporu zbiorowego.

Pismo do członków ZNP w sprawie sporu zbiorowego

W związku z podjętą przez prezydenta Andrzeja Dudę  decyzją odnośnie likwidacji gimnazjów Związek Nauczycielstwa Polskiego przygotowuje się do wejścia w spór zbiorowy oraz inicjuje ruch na rzecz ogólnopolskiego referendum w sprawie ustroju szkolnego.

Przy podpisaniu przez prezydenta ustawy wprowadzającej Prawo Oświatowe oraz ustawy Prawo Oświatowe, zadecydowały jedynie względy polityczne a nie merytoryczne. Ustawa została podpisana pomimo krytycznych głosów nie tylko ZNP ale również wielu innych organizacji społecznych, ekspertów edukacyjnych, środowisk naukowych, rodziców a także samorządów. Według ZNP „nie takiej reformy potrzebuje polska szkoła”. Reforma Anny Zalewskiej jest nieuzasadniona i nieprzemyślana, wprowadza wieloletni chaos organizacyjny i programowy, naraża dziesiątki tysięcy nauczycieli oraz pracowników administracji i obsługi na utratę pracy, a koszt jej wdrożenia poniosą samorządy (tylko w dwóch pierwszych latach wyniesie 985 mln. zł)”  

Zdrowych, spokojnych pełnych optymizmu na lepsze jutro
Świąt Bożego Narodzenia oraz pomyślności w nadchodzącym Nowym Roku 2016,
składa Zarząd Oddziału ZNP Kraków – Śródmieście