Do 9 kwietnia br, dyrektor szkoły musi przesłać zakładowej organizacji związkowej arkusz organizacyjny do zaopiniowania.

Związki zawodowe a konkretnie zakładowa organizacja związkowa, jest zobligowana do zaopiniowania arkusza organizacyjnego przesłanego przez dyrektora szkoły lub placówki. Ma na to dziesięć dni roboczych, ale najpóźniej musi przesłać arkusz do 19 kwietnia. Należy domniemywać, że wcześniej arkusz przedyskutowany jest z radą pedagogiczną. Arkusz organizacyjny bardzo konkretnie przedstawia koncepcję zatrudnienia w kolejnym roku szkolnym, zamieszczając w nim liczbę pracowników szkoły, w tym pracowników zajmujących stanowiska kierownicze oraz ogólna liczbę zajęć edukacyjnych finansowanych ze środków przydzielanych przez organ prowadzący szkołę. Jest on niejako nałożony na plan nauczania zatwierdzony przez radę pedagogiczną. Rzeczą naturalną jest więc, że rada  pedagogiczna powinna brać aktywny udział w przygotowaniu tego dokumentu. Na podstawie przepisów rozporządzenia ministra edukacji  narodowej z dnia 17 marca 2017 r. w sprawie szczegółowej organizacji publicznych szkół i publicznych przedszkoli (Dz.U.2017 poz.649), a konkretnie art. 17 ust. 4-7 przedszkola i szkoły ustalają harmonogram. Natomiast przedmiot regulacji jest określony ściśle w § 17 ust. 1-3 rozporządzenia.

Związek Nauczycielstwa Polskiego zaapelował do Przewodniczącego NSZZ „Solidarność” Ryszarda Proksy o jedność ze współdziałaniu na rzecz zwiększenia istotnych nakładów na edukację.

Apel do Przewodniczącego NSZZ Solidarność

75 100 zł – tyle wyniosła w 2017 roku nagroda premiera dla minister edukacji Anny Zalewskiej. Szefowa MEN należy do najwyżej nagrodzonych ministrów w rządzie byłej premier Beaty Szydło. Nauczyciele w tym samym czasie otrzymali waloryzację w kwocie 20 – 40 zł.

Informację na temat ekstra pieniędzy dla Anny Zalewskiej znamy dzięki interpelacji jednego z posłów, który zwrócił się do kancelarii premiera o dane na temat wysokości nagród wypłaconych ministrom w roku 2017. Okazuje się, że więcej od szefowej MEN otrzymał tylko ówczesny minister spraw wewnętrznych i administracji Mariusz Błaszczak – 82 100 zł. Jeśli ktoś robi „dobrą zmianę”, to należy mu się „dobra nagroda” z ironią skomentował sprawę Krzysztof Baszczyński – wiceprezes ZG ZNP. A na poważnie dodał: – Przecież jeszcze niedawno tyle słyszeliśmy cierpkich uwag ze strony PiS pod adresem poprzedników, że otrzymywali sute nagrody, gigantyczne odprawy. Nie rozumiem, że waloryzacja pensji nauczycielskich wynosi średnio trzydzieści kilka złotych brutto, że skasowano dodatek mieszkaniowy, wydłużono ścieżkę awansu zawodowego, a pani minister otrzymała tak wysoką nagrodę. Domyślam się, że dzięki cięciom w nauczycielskich dodatkach znalazły się pieniądze na „docenienie” Anny Zalewskiej. Z nagrody minister edukacji można by sfinansować pensję dla przynajmniej dwóch nauczycieli.

Tak władza się wynagradza „za dobrą zmianę”

Ocena może być czynnikiem motywującym do doskonalenia pracy, ale tez może stać się narzędziem opresji. Tak kluczową zmianę powinno się wprowadzać po szerokich konsultacjach i bez pośpiechu! ZNP przedstawił swoje uwagi na temat nowego systemu oceniania nauczycieli.

Ministerstwo edukacji zwróciło się do m.in. nauczycielskich związków zawodowych o nadsyłanie propozycji do nowego rozporządzenia MEN o kryteriach oceniania nauczycieli. ZNP uważa, że związki pochylić się nad takim projektem, ale dopiero wtedy, kiedy resort edukacji oficjalnie go zaprezentuje. Związek Nauczycielstwa Polskiego przedstawił natomiast Annie Zalewskiej własne uwagi i komentarz do samego systemu oceniania nauczycieli. W liście prezesa ZNP Sławomira Broniarza do minister edukacji czytamy, że brak rozporządzenia MEN w sprawie szczegółowych kryteriów oceniania potęguje u nauczycieli poczucie niepewności. Sytuacja jest bardzo poważna, bo nowy model oceniania ma obowiązywać od września br., a tymczasem wciąż nie wiemy wszystkiego o tym, jak będzie wyglądał! Przyjęta niedawno nowelizacja Karty Nauczyciela „nie stanowi wyczerpującego źródła informacji na temat ostatecznego kształtu tego modelu”. Ustawa nie reguluje tak kluczowych zagadnień jak np. mierniki oceny i pracy oraz zasady odwoływania się nauczyciela od wystawionej mu oceny. „Należy pamiętać, że ocena pracy nauczyciela, zwłaszcza w swoim nowym kształcie, połączona z awansem zawodowym i dodatkową gratyfikacją finansową, stanie się niezwykle istotnym czynnikiem wpływającym na warunki pracy w szkole. Może być to czynnik motywujący do doskonalenia pracy nauczycieli, ale może też stać się narzędziem opresji wobec nich, zaburzającym konieczną w szkole zaufania i współpracy – napisał prezes ZNP do minister edukacji. „W obecnej sytuacji istnieje poważne niebezpieczeństwo, że kluczowe dla interesu nauczycieli akty regulujące ocenę ich pracy powstawać będą pod presją czasu i bez starannego namysłu, a oceniani nauczyciele będą ponosić konsekwencje błędów i niedociągnięć przyjętych rozwiązań” – ostrzega prezes ZNP. Sławomir Broniarz zwrócił uwagę na to, że „praca nad stworzeniem katalogu kryteriów oceny pracy odbywać sie powinna w oparciu o ściśle sprecyzowane zasady wynikające z zapisów ustawowych i uzgodnione ze środowiskiem nauczycielskim”. Oznacza to, że katalog kryteriów nie może być tworzony „w sposób dowolny i arbitralny, a punktem wyjścia dla niego nie może być sama intencja zachęcania nauczycieli do większej aktywności na rzecz szkoły i placówki”. „Formułując kryterium oceny, należy w pierwszej kolejności wykazać jego bezpośredni związek ze wskazanymi w ustawie obowiązkami” – podkreślił prezes Związku. Według ZNP skonstruowanie dobrego katalogu szczegółowych kryteriów oceny pracy wymaga starannego namysłu i współpracy w celu wypracowania właściwych rozwiązań. Wszystko to powinno się odbywać w gronie praktyków i ekspertów dobrze znających specyfikę działalności statutowej szkół i placówek objętych tymi przepisami. „Rzeczywisty, a nie pozorowany wpływ na nią powinni też mieś przedstawiciele środowiska nauczycielskiego” – podkreślił Sławomir Broniarz. Natomiast „kryteria i wskaźniki oceny pracy nauczycieli powinny stanowić spójną całość i gwarantować sprawiedliwą diagnozę jakości pracy nauczycieli”. Najwięcej kontrowersji budzi pozycja ministra, by nauczyciel w ramach jednego z kryteriów prezentował „odpowiednią postawę moralno i etyczną”. Zdaniem ZNP „trudno sobie wyobrazić narzędzia profesjonalnego i odpowiedzialnego pomiaru takiego kryterium”. Związek wyraża obawy, że „tak tworzony katalog nie będzie stanowił całości spójnej logicznie i funkcjonalnie, spowoduje więcej szkód niż pożytku”. Prezes Broniarz stwierdza w liście, że „istnieje poważne ryzyko, że sztucznie sformalizowana procedura oceny (…) stanie się kolejnym biurokratycznym obciążeniem lub będzie wyłącznie narzędziem antagonizowania środowiska szkolnego”.

5 grudnia br Oddział ZNP Kraków Śródmieście uczcił 150 rocznicę urodzin swojego honorowego członka Marszałka Józefa Piłsudskiego. O godzinie 9/30 przedstawiciele Akademii Młodego Związkowca ZNP złożyli kwiaty w Krypcie na Wawelu, a następnie wspólnie z Radą Szkolnictwa Wyższego Związku Nauczycielstwa Polskiego w Akademii Górniczo Hutniczej w Krakowie obchodziliśmy tę doniosłą uroczystość w uczelni którą  20 października 1919 roku Naczelnik Państwa Polskiego – Józef Piłsudski uroczyście otworzył. W trakcie uroczystości, uczestnicy wysłuchali wykładów dr Adama Rysia „Józef Piłsudski i jego związki z Krakowem i Akademią Górniczą w Krakowie” oraz dr Piotra Wierzbickiego „Józef Piłsudski a Związek Nauczycielstwa Polskiego”, a także otrzymali medale pamiątkowe. Następnie uczestnicy przeszli w pochodzie na parter budynku gdzie przed tablicą pamiątkową zostały złożone kwiaty. Kończąc uroczystości została odsłonięta wystawa złożona z archiwalnych dokumentów, świadczących o związkach Józefa Piłsudskiego ze Związkiem Nauczycielstwa Polskiego.

24 listopada Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej podpisał ustawę z dnia 27 października 2017 r. o finansowaniu zadań oświatowych, zawierającą nowelizację Karty Nauczyciela.

Najistotniejsze zmiany w Karcie Nauczyciela to:

• nowe zasady awansu zawodowego (awans wydłużony z 10 do 15 lat, powiązany z oceną pracy nauczyciela),
• obligatoryjna ocena pracy (trzy lata po otrzymaniu awansu),
• ocena pracy w oparciu o kryteria, których wskaźniki określą dyrektorzy w szkolnych regulaminach,
• urlop dla poratowania zdrowia przyznawany przez lekarza medycyny pracy, w celu leczenia choroby zagrażającej wystąpieniem choroby zawodowej lub choroby, w której powstaniu czynniki środowiska pracy lub sposób wykonywania pracy mogą odgrywać istotną rolę,
• likwidacja dodatków socjalnych (mieszkaniowy i na zagospodarowanie),
• likwidacja mieszkań służbowych

MEN – owski projekt nowego rozporządzenia w sprawie szczegółowych kryteriów i trybu dokonywania oceny pracy nauczycieli zawiera następujące kryteria jakim będą oceniani nauczyciele na poszczególnych stopniach awansu zawodowego:

Nauczyciel Stażysta:

1. Poprawność merytoryczna i metodyczna prowadzonych zajęć dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych;
2. Umiejętność wyszukiwania nowych form i metod pracy odpowiednich do prowadzenia przydzielonych zajęć, w tym umiejętności informacyjnych;
3. Dbałość o bezpieczeństwo uczniów;
4. Wspieranie rozwoju ucznia, zwłaszcza poprzez motywujący sposób oceniania procesu edukacyjnego;
5. Kształtowanie i rozwijanie wśród uczniów prawidłowych postaw moralnych, społecznych i obywatelskich;
6. Uczestniczenie w zespołach zadaniowych;
7. Znajomość i przestrzeganie przepisów prawa z zakresu funkcjonowania szkoły w której nauczyciel jest zatrudniony;
8. Umiejętność wskazywania swoich słabych i mocnych stron, w tym umiejętność dokonywania samooceny;
9. Poszerzanie wiedzy i doskonalenie umiejętności związanych z wykonywaną pracą, w tym doskonalenia zawodowego;
10. Otwartości na współpracę, w tym konsultacji z opiekunem stażu i innymi nauczycielami, poprawności w posługiwaniu się językiem polskim, kultury osobistej;
11. Odpowiedniej postawy moralnej i etycznego postępowania;
12. Prowadzenia i organizowania pracy z poszanowaniem różnorodności uczniów w sposób zapobiegający wykluczeniu społecznemu;
13. Znajomości podstawowych procedur obowiązujących w szkole;
14. Przestrzegania porządku pracy;
15. Poprawności prowadzenia dokumentacji szkolnej, w tym dokumentacji przebiegu nauczania;
16. Umiejętności współpracy z rodzicami, w tym współpracy na rzecz społeczności lokalnej;
17. Uczestniczenia w pozalekcyjnej działalności szkoły;

Jak widać, co najmniej osiem z powyższych punktów ma tak ogólny charakter i stawia przed nauczycielami tak trudne do zmierzenia zadania, że nie łatwo je będzie udokumentować. Bo jak udowodnić komuś, że jest się „otwartym na współpracę”, „umiejętnie współpracuje z rodzicami” lub prawidłowo wskazało się swoje „słabe i mocne strony”?

Nauczyciela kontraktowego obowiązywać mają te same kryteria, co stażystę plus dziewięć dodatkowych:

1. Umiejętność planowania, organizowania i prowadzenia zajęć dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych z wykorzystaniem metod aktywizujących ucznia;
2. Umiejętność diagnozowania potrzeb ucznia oraz indywidualizowania pracy z tym uczniem;
3. osiąganie pozytywnych efektów swojej pracy, umiejętność analizowania tych efektów oraz wykorzystywania wniosków z efektów swojej pracy do doskonalenia procesu dydaktyczno – opiekuńczo – wychowawczego;
4. Umiejętność wykorzystywania w swojej pracy narzędzi multimedialnych i informatycznych
5. Wykorzystywanie w swojej codziennej pracy wiedzy i umiejętności zdobytych w ramach doskonalenia zawodowego, zwłaszcza na szkoleniach z zakresu psychologii, pedagogiki, dydaktyki oraz prawa;
6. Dzielenie się wiedzą i doświadczeniem z innymi nauczycielami szkoły;
7. Właściwe realizowanie powierzonych funkcji, w tym zwłaszcza wychowawcy klasy i opiekuna samorządu szkolnego;
8. Otwartość na współpracę z innymi nauczycielami i dyrektorem szkoły w realizacji zadań szkoły, w tym aktywny udział w zespołach wewnątrzszkolnych;
9. Współorganizowanie i aktywne uczestniczenie w wydarzeniach na rzecz społeczności lokalnej;

Z powyższej listy co najwyżej dwa lub trzy kryteria są tak sformułowane, że nauczyciel może spróbować je udokumentować. Ocena pozostałych zależeć będzie niemal wyłącznie od dobrej woli dyrektora.

Nauczyciel mianowany będzie musiał spełnić wszystkie kryteria nałożone na kontraktowych i stażystów oraz siedem dodatkowych.

1. Podejmowanie nowatorskich rozwiązań wspierających rozwój ucznia;
2. Prowadzenie zajęć otwartych dla nauczycieli i dla rodziców oraz omawianie tych zajęć;
3. doskonalenie wiedzy i umiejętności niezbędnych do realizacji zadań dydaktycznych, opiekuńczych i  wychowawczych, zwłaszcza w zakresie pedagogiki, psychologii, dydaktyki oraz prawa;
4. Umiejętność diagnozowania swoich potrzeb rozwojowych oraz potrzeb szkoły i świadomego dobierania form doskonalenia zgodnych ze zdiagnozowanymi potrzebami;
5. Umiejętność wykorzystywania efektów doskonalenia zawodowego w swojej pracy oraz wykorzystania zdobytych kompetencji w podnoszeniu jakości pracy szkoły;
6. Właściwego realizowania powierzonych funkcji, zwłaszcza opiekuna stażu, opiekuna praktyk, przewodniczącego zespołu zadaniowego nauczycieli, koordynatora wolontariatu oraz koordynatora projektu;
7. Podejmowania nowatorskich działań na rzecz szkoły;

W tym przypadku większość kryteriów jest praktycznie niemożliwa do udokumentowania.

Nauczyciel dyplomowany nie dość, że będzie musiał spełnić kryteria obowiązujące stażystów, kontraktowych oraz mianowanych, to ministerstwo dołożyło mu dodatkową pulę wymagań:

1. Monitorowanie efektów swoich działań i utrzymanie tych efektów na wysokim poziomie;
2. Prowadzenie co najmniej raz w roku szkolnym zajęć otwartych dla innych nauczycieli, zwłaszcza dla nauczycieli stażystów i kontraktowych oraz omawianie tych zajęć;
3. Upowszechnianie dobrych praktyk edukacyjnych;
4. Wykorzystywanie w codziennej pracy doświadczeń zdobytych w związku z pełnieniem funkcji lub realizowaniem zadań związanych z oświatą poza szkołą;
5. Podnoszenie swoich kompetencji zawodowych z zakresu nauczanego przedmiotu lub rodzaju prowadzonych zajęć, zwłaszcza w zakresie kształcenia uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi;
6. Podejmowanie przydatnych działań oraz poszerzanie działań szkoły w zakresie dydaktycznym, opiekuńczym lub wychowawczym, adekwatnych do potrzeb szkoły;

Ponadto nauczyciel dyplomowany będzie musiał spełniać co najmniej jedno z czterech dodatkowych wymagań a jeśli aspiruje do specjalnego dodatku 500+ (507 złotych od 2022 roku), to dwa z przytoczonych poniżej:

1. Opracowanie i wdrożenie programów, innowacji i działań edukacyjnych, wychowawczych i opiekuńczych lub innych związanych z oświatą, powiązanych ze specyfiką szkoły i placówki, zwłaszcza z uwzględnieniem dzieci ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi;
2. Współpracowanie z podmiotami zewnętrznymi działającymi na rzecz dziecka;
3. Opracowanie autorskiej publikacji z zakresu oświaty lub rozwoju dziecka, spełniającej kryteria poprawności merytorycznej lub badawczej;
4. Przeprowadzenie i analizowanie badań naukowych z zakresu oświaty, zwłaszcza związanych ze specyfiką i potrzebami szkoły, oraz wykorzystywanie wyników tych badań do podnoszenia jakości pracy szkoły.

Droga do dodatku dla dyplomowanego nie będzie łatwa. To w sumie 41 wymagań. Wystarczy, że nauczyciel zaliczy wpadkę przy którymś z kryteriów i otrzyma jedną negatywną opinię, a rozpłyną się jego szanse na ocenę wyróżniającą (a tym samym na większe wynagrodzenie). Przy wielu niejasno sformułowanych kryteriach łatwo będzie sterować liczbą wyróżnień, a tym samym dodatków.