1. Uwagi ogólne
Z dniem 1 września 2017r. został dodany ust. 2d do treści art. 42 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r Karta Nauczyciela (tekst jedn. Dz. U. z 2017 r. poz. 1189 ze zm.) – dalej KN, poprzez art. 4 pkt 8 lit.b ustawy z dnia 14grudnia 2016 r. Przepisy wprowadzające Prawo oświatowe (Dz. U. 2017. 60)
Zgodnie z treścią art. 42 ust, 2d KN w ramach zajęć i czynności statutowych (art. 42 ust. 2pkt 2 KN), nauczyciel nie prowadzi:
– zajęć świetlicowych oraz
– zajęć z zakresu pomocy psychologiczno pedagogicznej.
Należy przypomnieć, że katalog wykonywanych przez nauczyciela w ramach swojego czasu pracy, wskazany w treści art. 42 ust. 2 KN, obejmuje trzy kategorie zajęć i czynności:
1. zajęcia dydaktyczne, wychowawcze i opiekuńcze, prowadzone bezpośrednio z uczniami lub wychowankami albo na ich rzecz w ramach (art. 42 ust. 2 pkt1 KN);
2. inne zajęcia i czynności wynikające z zadań statutowych szkoły w tym zajęcia opiekuńcze i wychowawcze uwzględniające potrzeby i zainteresowania uczniów (art. 42 ust 2 pkt 2 KN)
3. zajęcia i czynności związane z przygotowaniem się do zajęć, samokształceniem i doskonaleniem zawodowym (art. 42 ust. 2 pkt. 3 KN).
W związku z tym skoro wprowadzony do obrotu prawnego art. 42 ust. 2d KN wyłącza zajęcia świetlicowe oraz zajęcia z zakresu pomocy psychologiczno – pedagogicznej z kategorii zajęć i czynności statutowych (art. 42 ust. 2 pkt. 2 KN), a jednocześnie – co oczywiste – zajęć tych nie może wykonywać w ramach zajęcia i czynności o których mowa w art. 42 ust. 2 pkt 3 KN), to zajęcia świetlicowe i z zakresu pomocy psychologiczno – pedagogicznej powinny być traktowane tak jak zajęcia dydaktyczne, wychowawcze i opiekuńcze, prowadzone bezpośrednio z uczniami lub wychowankami albo na ich rzecz – o których mowa w art. 42 ust. 2 pkt 1 KN)
2. Prowadzenie zajęć świetlicowych
W obecnym stanie prawnym, tj. po likwidacji tzw. godzin karcianych, oraz w związku z treścią art. 42 ust. 2d KN, prace nauczyciela na świetlicy powiązano z katalogiem zadań dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych prowadzonych bezpośrednio z uczniami lub wychowankami albo na ich rzecz (art. 42 ust. 2 pkt 1 KN) oraz z wyraźnie określonym pensum (art. 42 ust. 3 lp. 6 KN). Oznacza to, że po nowelizacji pracy tej nie można będzie traktować jako wykonanie innych zajęć i czynności wynikających z zadań statutowych szkoły (art. 42 ust. 2 pkt 2 KN).
Realizacja zajęć świetlicowych odbywa się w ramach zatrudnienia na stanowisku wychowawcy świetlicy – a więc w ramach obowiązkowego pensum zajęć, nie zaś zadań statutowych. Opcjonalnie praca ta może być wykonywana w ramach godzin ponadwymiarowych – za dodatkowym wynagrodzeniem
3. Prowadzenie zajęć z zakresu pomocy psychologiczno – pedagogicznej
Kwestia prowadzenia zajęć z zakresu pomocy psychologiczno – pedagogicznej regulowana jest rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej z dnia 9 sierpnia 2017 r. w sprawie zasad organizacji i udzielania pomocy psychologiczno – pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach (Dz.U z 2017 r poz 1591) – dalej r. pom. ped
Zgodnie z treścią § 4 ust. 2 r.pom.ped. pomocy psychologiczno – pedagogicznej w przedszkolu, szkole i placówce udzielają uczniom nauczyciele, wychowawcy grup wychowawczych oraz specjaliści wykonujący w przedszkolu, szkole i placówce zadania z zakresu pomocy psychologiczno – pedagogicznej, w szczególności psycholodzy, pedagodzy, logopedzi, doradcy zawodowi i terapeuci pedagogiczni.
W myśl § 6 ust 2 r.pom.ped. w szkole pomoc psychologiczno – pedagogiczna jest udzielana w trakcie bieżącej pracyc z uczniem oraz poprzez zintegrowane działanie nauczycieli i specjalistów, a także w formie:
- klas terapeutycznych;
- zajęć rozwijających uzdolnienia;
- zajęć rozwijających umiejętności uczenia;
- zajęć dydaktyczno – wyrównawczych;
- zajęć specjalistycznych: korekcyjno – kompensacyjnych, logopedycznych, rozwijających kompetencje emocjonalno – społeczne oraz innych zajęć o charakterze terapeutycznym;
- zajęć związanych z wyborem kierunku kształcenia i zawodu – w przypadku uczniów szkół podstawowych oraz uczniów szkół ponadpodstawowych;
- zindywidualizowanej ścieżki kształcenia;
- porad i konsultacji;
- warsztatów;
Z powyższych regulacji wynika po pierwsze, że zajęcia z zakresu pomocy psychologiczno – pedagogicznej mogą być wykonywane przez nauczycieli. Po drugie, że w skład zakresu pomocy psychologiczno – pedagogicznej wchodzą także zajęcia, które do tej pory wykonywane były jako zajęcia statutowe szkoły, a więc m.in. zajęcia wyrównawcze czy zajęcia rozwijające uzdolnienia.
Zatem realizacja zajęć z zakresu pomocy psychologiczno – pedagogicznej przez nauczycieli (np. zajęcia wyrównawcze czy zajęcia rozwijające uzdolnienia) po nowelizacji powinny odbywać się w ramach obowiązkowego pensum zajęć, nie zaś zajęć statutowych. Opcjonalnie praca ta może być wykonywana w ramach godzin ponadwymiarowych – za dodatkowym wynagrodzeniem.
4. Jednocześnie przypominamy, że zajęcia realizowane w ramach pomocy psychologiczno – pedagogicznej, stosownie do postanowień § 17 ust. 1 pkt. 8 oraz ust. 2 pkt. 7 rozporządzenia MEN z dnia 17 marca 2017 r w sprawie szczegółowej organizacji publicznych szkół i przedszkoli (Dz. U. poz. 649), finansowane są ze środków przydzielonych przez organ prowadzący szkołę pod warunkiem zamieszczenia ich liczby w zatwierdzanym przez organ prowadzący szkołę arkuszu organizacji.
Dyrektor, który zamierza zorganizować takie zajęcia dla uczniów objętych pomocą psychologiczno – pedagogiczną, powinien uprzednio zamieścić je w arkuszu organizacji lub jego aneksie i przedłożyć do zatwierdzenia organowi prowadzącemu.
Krzysztof Baszczyński
Wiceprezes ZG ZNP
sporządził:
Krzysztof Lisowski, st. spec. ds prawnych